Over Eten
en Over Tijd want het is een ouwe episode
Uitgesteld kijken heeft voordelen maar ook nadelen. Voordeel is dat het aanspraak maakt op mijn aangeboren neiging tot procrastinatie. Nadeel is dat, tegen dat ik eindelijk aan een review begin van de bier-aflevering van "Over Eten", de review bezwaarlijk nog actueel kan genoemd worden. Maar niet getreurd: als ik uitgesteld kan kijken, dan kan iedereen het, en zo blijft zelfs TV van twee maanden oud toch lekker prangend actueel.
Hah. Hadden ze nooit verwacht, bij VRT nu.
Het zou mijn wapenspreuk kunnen zijn
Laten we er dan maar aan beginnen.
Of "Laat ons beginnen", zoals Kobe en Danira dat dan in 't half-Vlaams zeggen. Ik kom er nog op terug maar ooit, niet eens zo héél lang geleden, moest je als presentator bij de Openbare Omroep een taal- en dictie-examen afleggen om nog maar kàns te maken iets tegen de kijker te mogen zeggen.
"Laat ons beginnen" betekent iets helemaal anders dan "Laten we beginnen", en het is tekenend dat de taalzwaan in mij al van bij de eerste zin geprikkeld, geërgerd en gekweld wordt.
Maar bon. Laten we er dus maar aan beginnen.
Cygnus linguisticus
Vale taalzwaan
Allereerst: Over Eten is mijn programma niet. Van de Michael Bay-achtige quick-cut camera-overgangen, over het vrijblijvende platgevulgariseer van ongeveer élk aangesneden thema en haar tangenten, tot het doodvermoeide concept van de twee co-hosts die wat lopen te kibbelen alsof 't dikke vriendjes zijn: ik heb niks meer met dit soort consumer-infotainment met overgesimplifieerde wistjedatjes en faits-divers waarvan ik me afvraag of er zelfs maar iemand bestaat die er nog iets van opsteekt.
Maar bon(*). We waren er aan begonnen.
*) het zegt wat over de focus van het programma dat er ettelijke "maar bons" nodig zijn om nog de weg te vinden door alle terzijdes die het oproept onderweg naar de aftiteling
Na een korte teaser waarin Kobe en Danira een beroep doen op Sofie Vanrafelghem om moeilijke woordjes als "zytholoog" te komen uitleggen, vallen we meteen met de deur in huis bij niemand minder dan Pascalleke van de Kampioenen.
Ah ja. Want bier. Dagschotel. Heddem? Heddem? Hoe meta is dat niet jong, als we Pascalleke komen laten lamenteren dat er almaar minder pintjes gedronken worden, en dat de mensen tegenwoordig allemaal "van dat speciaalbier(°)" willen.
°) wat dat precies is, "speciaalbier", is, zoals ongeveer altijd wanneer de term gebruikt wordt, niet nader bepaald. "Geen pintje" lijkt de onuitgesproken consensus te zijn.
Met angstig benepen gezichten wordt ons konde gemaakt dat we "massaal minder bier" drinken, en dat terwijl "we" toch "Bierland België" zijn. Wat is er hier allemaal aan de hand zeg? Een milde paniek maakt zich van me meester, tot ik besef dat met deze insteek verder niks gebeurt, en dat het gewoon bij wijze van introductie moet gelden: het bierverbruik daalt, en dus hebben we een gemakkelijk excuus om het eens over bier te hebben. Alsof dat daarvoor niet kon, en alsof dat dalend verbruik al geen onderwerp op zich is zonder een excuus te moeten zijn voor om het even wat.
Maar het is gewoon Over Eten, een programma waar nooit langer dan drie minuten bij eenzelfde thema wordt stilgestaan, want de mensen zijn al zo moe op ne woensdagavond, en dus komt ene Hilaire ons rap rap leren hoe je bier maakt. Een tripel, uiteraard, want dat hadden we nog niet. Hilaire legt Kobe uit hoe hij(*) van "tripel mout" en "tripel hop 1 tot en met 3" en "speciale gist" bier kan maken. Slow motion montage eroverheen van kwistig gesprenkelde en vanwege de stijve bries alvast niét in de ketel terechtkomende mout, en plots staat daar zowaar een gulle 800 milliliter wort(*) te bubbelen.
*) Hilaire, denk ik. Van Kobe weet ik 't nog net niet.
*) nog zo'n format-eigen dingetje waar ik hennepokken van krijg: Danira die het domme vrouwtje moet spelen dat niet weet wat wort is, waarop Bolleboos Kobe het meewarig voor haar en ons uitlegt.
800 milliliter Over Eten Tripel. Speciaal voor den tellevies. Hoeveel specialer kan je bier worden?
Ik ken Hilaire niet maar ik kreeg de indruk dat hij weliswaar kan brouwen, maar dat de regie hem hier en daar wat onrealistische vormgeving heeft opgedrongen. Gegijzeld door het Huis van Vertrouwen als het ware.
Waar ik dan wel weer ongans van word is die onhebbelijke gewoonte van TV-koks (en per extensie blijkbaar ook -brouwers) om instructies op te leuken tot conviviale altegaderheid. Er wordt niet met graan gebrouwen; het is "ons" graan. Mout wordt niet van graan gemaakt; "we" gaan "ons" graan laten kiemen. Zoals in de kleuterschool gaan "we" braaf "allemaal tesamen" naar "ons" klasje en brouwen "we" (Hilairis majestatis) "ons" bier. Ik zal zelf wel bepalen wat "we" met "ons" graan doen, dus hou op met mij te herleiden tot een schaapachtig meelopend lid van het anonieme "ons". Wij danken u.
Biertje trouwens, want ook deze keer weer is de uitzending doorspekt met diminutiefjes als het bier aanbelangt. Bier bestaat niet. Biertjes (°) is where it's at.
°) dat dat dan dikwijls bierTJEs van meer dan 9 procent(*) ABV betreft ontgaat schijnbaar eenieder.
*) oh jawel, u voelt reeds waar dit heengaat maar u zal nog een paar paragrafen moeten wachten tot het zover is....
Anyway. Dat brouwen heeft ook allang lang genoeg geduurd, dus komt ene Michael op de proppen om vanalles over gezondheid te komen vertellen en wattafoq is er met Michael zijn haar gebeurd? Ik weet dat je niet op de man mag spelen, maar het haar van Michael leidt me teveel af aandacht te kunnen besteden aan wat hij zegt. Michael's haar verdient het een apart personage te zijn in het TV-progamma LazyTown, waar kapsels eerder geboetseerde bouwwerken waren dan harige hoofdbedekkingen.
Also: RIP, Robbie Rotten, zo leert het Interwebdinges me nu ik 'm opzoek :(
Harige kwesties terzijde (maar probeer maar eens op te letten als je zo'n weelderige golfkuif op je buis aantreft): Michael kwam ons vertellen hoe (on)gezond bier wel is. Want uit gezond graan en gezond water en supergezonde hop ontstaat bier, en bier is niet zo heel gezond. En dan nog klagen dat we er almaar minder van drinken.
"Door gisting gaan de goede eigenschappen van graan en hop dus verloren?", polst Kobe.
"Zeker.", zegt die mens dan nog!
Wie wat waar hoe? Létterlijk het enige dat werkelijk en met enige representatieve hoeveelheid vergist en dus "verloren" gaat is suiker. Suiker, weet je wel, dat spul waarvan we stilaan doorhebben hoe slecht het voor ons lijf is. "De goede eigenschappen gaan verloren? Zeker!" is zowat de meest kromgetrokken samenvatting van "mannekes pas op want alcohol is niet gezond" die ik ooit iemand heb weten verkondigen, en ik hoop dat ik geen ongelijk heb als ik ook deze kemel op conto van regie schrijf want ondanks dat LazyTown kapsel lijkt Michael me een bekwame voedingsdeskundige (of wat was hij ook alweer behalve iemand onder dat kapsel?).
Oei en ineens wordt het serieus want Lev, de plots spontaan opgedoken olijke Kempense biker-die-graag-pinten-per-tien-drinkt leert letterlijk aan den lijve wat visceraal vet is, en welke rol alcohol (pintjes!) daarbij speelt. Kom je ook eens op TV, krijg je te horen dat je voor een kwart uit dodelijk buikvet bestaat. Je zou voor minder wensen dat je in de aflevering over broccoli of vitamine C tabletten gezeten had.
Echter, ook het lijden van Lev wordt tot vijf minuten beperkt, want het moet allemaal niet te triestig of serieus worden. Bovendien moeten er nog testjes uitgevoerd worden.
Je weet wel. Van die "Ook Getest op Mensen" testjes: semi-wetenschappelijke experimentachtige gebeurtenissen die vooral aantrekkelijk gemonteerd zijn, en op pittoreske en irrelevante locaties gefilmd zijn, met proefkonijnen uit een al even pittoresk en irrelevant Klein Vlaanderen. Waaruit we alvast geleerd hebben dat je van bier (écht bier, niet van die alcoholvrije fratsen) zin in chips krijgt. Prijst Sint Arnoldus voor deze kennisdeling.
Hey daar heb je Michael en zijn kapsel van crépie alweer. Over Eten ging over bier maar dus eigenlijk toch gewoon over eten: falafelwafels. Whatever zeker?
Maar bon.
Om op die taalzwanen terug te komen: een vriendelijke passant heeft het in een zoveelste terzijde over "een biertje die een boterham vertegenwoordigt". Ik weet het: de mens kwam duidelijk uit de Vloanders, maar als we het van onze Noorderburen al niet zouden kunnen verdragen als ze "een biertje wat een boterham vertegenwoordigt" zouden durven zeggen(°), dan moeten we van onze Eigenbodemers ook niet pikken dat ze betrekkelijke voornaamwoorden behandelen alsof ze een onderwerp in Over Eten waren.
°) en dat durven ze hoor, de rekels!
Terzijde van mijn kant maar niet eens heel erg: dat je straatgeïnterviewde gasten hun eigen dialect spreken, dat mag best. Maar als je programma begint met een dikke taalfout, en Danira vraagt daarbovenop iets voorbij de halfwegstreep "of dat ook zo goed proeft", dan vraag je af of ze bij de VRT dat Taalcharter misschien ergens hebben laten onderstoffen. De ironie overigens, dat ik me in een lege doos als Over Eten méér druk zit te maken over het taalgebruik dan over de inhoud van het programma zelf, is me niet ontgaan. Mocht de VRT een taalprogramma maken (°) dan zou ik misschien zitten ranten over de gebrekkige bierkennis die het aan de dag legt. Wie weet.
°) oh wat hunker ik naar een programma als Man Over Woord, en wat ben ik blij als Wim Helsen een gast heeft die woordjes bijheeft die nog durven raken.
Maar bon, ik wijk af met mijn terzijdes. Ik lijk Over Eten wel zeg. Het ergste moest nog komen. Over Eten heeft een vaste rubriek, waabij een BV (en ik gebruik de term guller dan het programma verdient) wordt doorgelicht met betrekking tot zijn of haar (°) eetgewoonten.
°) hun heet dat tegenwoordig maar ik weet niet zeker of ik hun mag zeggen tegen iemand die hij of zij verkiest.
En wie oh wie mag er opdraven in deze aflevering over bier? Niemand minder dan Volksheld Nummer Eén, de Robin Hood van het Eerlijke Bier: Average Rob! En nee, ik link niet door naar zijn webstek want hij komt al genoeg in 't Nieuws en "op de socials".
Serieus: heeft die gast werkelijk àlle TV zenders overgekocht met de opbrengsten van zijn Tout Bien? Als dat zo voortgaat moet zelfs Jef van den Steen beginnen vrezen voor zijn jobzekerheid en staat Rob binnenkort op de Boekenbeurs(°) met zijn bestseller "Goe voor niks en voor niks goe: middelmatige pils voor middelmatige mensen".
°) oh kak, juist. Waar is de tijd dat er nog een Boekenbeurs was om de Average Robben van Vlaanderen te laten oefenen in het plaatsen van hun handtekening?
Maar bon, alsof het nog over bier ging volgen we(°) Average Rob tijdens een drukke dag vol joetjoeben en influencing(*), en wat we leren is, bevreemdend genoeg, verhelderender dan ik mogelijk achtte.
°) Danira, eigenlijk, en wij mogen meekijken. Het tenenkrullen moeten we er voor lief bijnemen.
*) "influencer" en "influenza" zijn twee woorden die niet per toeval homofonen zijn
^) fonen. niet foben. Sommige influencers zijn homofoob, maar voor een griepvirus maakt het niet aan welke kant van het hek je uithangt. Doch dit, andermaal, geheel terzijde
Wat eet zo'n gemiddelde Average Rob zoal, op een doordeweekse dag? Ik som met graagte de culinaire tongstrelers voor u op en verklap alvast dat Over Eten gewoon over over-eten gaat: van boterkoek extravagance (een boterkoek waarvan Elvis zou zeggen dat hij'm een beetje decadent vond), over een erotische martino ("het moet puilen en ge moet schrokken") all the way naar Rob's onvolprezen vol-au-vent in 20 minuten ("met voorgesneden ballekes") worden we verwend op het verfijnde pallet van de man die ons Tout Bien bracht, because we have a culture to be proud of.
Rob heeft de woorden "vol au vent" onder zijn rechtertepel getatouteerd staan en ik kon het niet laten "bier met tieten" te grinniken. Vol au vent waarin, tot mijn stijgend afgrijzen, doodleuk kipkruiden gepleurd werden. "Geen wonder dat er maïs in zijn bier zit", dacht ik luidop.
Enfin, Rob's gourmandise laat zich het best tekenen met zijn eigen woorden (en nee, ik heb ze niet eens verzonnen of verdraaid):
"Ge kunt letterlijk kak lekker laten smaken als ge't goed kruidt." Letterlijk dus de epicuristische filosofie van de man ons Average Pils wil leren drinken. Keep digging Rob. The comedy keeps getting better and better.
"Is Rob nu ook bierbrouwer?", flirt Danira en ik hoor me als een doorgeslagen Blokken-kijker "Néé goddomme!" schreeuwen tegen mijn televisietoestel, dat er ook allemaal niet aan kan doen.
Maar genoeg over Rob. Ik schiet niet graag op mensen, maar ik ben ook niet degene die 'm constant laat opdraven alsof hij de préparégeworden Sint Arnoldus zelve was, en 'm hier portretteert als het typetje waarmee hij een half miljoen trouwe swipe-adepten lokt. Hijzelf lijkt in elk geval in zijn nopjes, en als ik de gazetten mag geloven is hij een eindeloos veel betere zakenman dan ikzelf ooit zal worden, maar of er écht niemand anders te vinden was die dit programmaluik kon invullen betwijfel ik enigszins.
Passeren nog in snel tempo de revue: een obligate cameo van het hopmuseum in Poperinge (zonder één woord te wijden aan hop zelf of wat er verder nog in het museum zou te beleven zijn), een verlorengelopen raadselspelletje met een micro-macroscopisch uitvergroot pak friet (ah ja want het gaat over bier), drie halve zinnen over ovenfrieten en de genetische aanleg tot spieropbouw (want, je weet wel, zythologie of zo), de meest létterlijke blindproeverij die ooit op TV vertoond werd, de strijdkreet "Kobe Pilseeeeeen!", de obligate bierleiding van brouwerij de Halve Maan, en professor Tytgat (de beroemdste toxicoloog sinds de uitvinding van beroemdheid) en uiteraard de uitsmijter dat er negen gràden alcohol in de Over Eten Tripel zit (waar overigens verder alweer met geen woord over gerept wordt, alsof 't de risé van de familie betrof).
Nogmaals kudos aan Sofie die ondanks al die richtingloze non-informatie toch engiszins vaste koers bleef varen en, zonder in onnozelheid te vervallen, zowaar de enige vier zinnen uit het hele programma declameerde waarin enige kennisdeling vervat zat.
Over Eten is mijn programma niet.
Het gaat helemaal nergens over, en hoopt dat te verdoezelen met wat strakke montage en gespeeld naturel.
Het programma heeft de aandachtsspanne van een ADHD-er in een tietenbar waar de stroboscoop is op hol geslagen, en slaagt er op geen enkel moment in me entertainen, laat al staan me te informeren.
Los van de schabouwelijke factoïden en half-ware wistjedatjes die het programma een deugdzaam air moeten meegeven, is haar grootste zonde dat niet eens de helft van deze aflevering over bier ook nog maar in de verte werkelijk over bier ging.
Het lijkt nog het meest op een blik Tout Bien met een kwak lauwe martino aan het lipje bungelend: dat heeft ook iéts met bier te maken, maar goesting krijgen doe je er niet van.
